Hoe kun je als leider in een organisatie omgaan met de grote uitdagingen waar we als maatschappij voor staan? Van klimaat en energietransitie en van verschillende generaties op de werkvloer tot artificial intelligence en kansenongelijkheid en armoede. Zo’n 180 ondernemers kregen tijdens de bijeenkomst het Leiderschap van Morgen in MEZZ de spiegel voorgehouden met inspiratievolle verhalen van keynotesprekers Joyce de Ruiter en Nicolaas Duin.

Negentig partners  van zowel Betrokken Ondernemers Breda als Stratosclub kregen kort na de officiële start van de bijeenkomst meteen een muzikaal cadeau van gastheer Rik Peters van MEZZ, de mede-organisator van deze middag en avond. Zijn naam? Jean Jacques, nederhoptalent uit Breda, als voorbeeld van de missie van MEZZ om Bredase talenten samen met andere Bredase podia een podium te geven en ze een zetje te geven in hun muzikale loopbaan. Zijn spraakwaterval golfde over de verbaasde bazen. Onbedoeld had hij tussen zijn raps ook een wijs advies voor de zaal: “Denk aan jezelf, zoom eens uit, doe iets leuks met je vriend of vriendin.”

FOTO REINIER DE VLAAM

Wat vraagt ondernemen in deze tijd van een leider? “Wendbaar zijn”, stelde directeur Lieke van Boxtel op de vraag van moderator Anne-Marie van Ommeren tijdens de opening van de middag. Willem Smetsers van StratosClub kon het daar alleen maar mee eens zijn.

Indringende wijze

Het belang van wendbaarheid maakte keynotespreker Joyce de Ruiter even later op indringende wijze duidelijk. Met haar persoonlijke verhaal onderstreepte ze waarom wendbaarheid een noodzaak is. Voor haarzelf: zij heeft het Syndroom van Usher en wordt onvermijdelijk doof en blind. “Leven met Usher is leven met verandering. Net als in het leven van een ondernemer. Er verandert altijd wat, dat vraagt ook wat van je rol als coach, trainer en scheidsrechter.”

FOTO REINIER DE VLAAM

De Ruiter maakte duidelijk dat je veranderingen kunt zien als een voedingsbodem voor toekomstige successen. Kijk op een andere manier naar wat je doet. Doe dat met drie verschillende lenzen, stelde ze.

De lens van keuze. “Welke keuze maak je ten opzichte van verandering?” De lens van wat zij noemt levenshaast: “Heb je scherp welke waarde je toe wilt voegen aan je werk, je leven en je dromen.” En de laatste lens die je als ondernemer kunt gebruiken: die van de hulp: je hoeft het niet alleen te doen, je kunt ook hulp vragen aan de buitenwereld.”

Vraag hulp

Na een carrière in het bedrijfsleven werd ze afgekeurd en moest ze noodgedwongen veranderen. Ze werd ondernemer, helpt sprekers en spreekt zelf. Zij weet dus wat je vraagt aan een ondernemer als je zegt: vraag om hulp. “Want je bent niet voor niets ondernemer, je wilt het zelf doen. Hulpvragen betekent de controle loslaten.” Toch is dat nodig, om impact te maken. “Je hebt anderen nodig om iets te bereiken.” 

Om een goede leider te zijn, moet je niet alleen keuzes maken, je moet ook voorzien, gaf ze aan. Visionair zijn. “Niet helderziend, want veranderingen komen, dat weet je.” Het gaat erom hoe je daarmee omgaat. Hoe doet zij dat? “Ik heb veranderingen kunnen omarmen.” Haar mantra: “Je kunt niet het slachtoffer zijn van verandering, alleen van je houding.” 

Niet alwetend

Het panelgesprek. FOTO BOB. 

In een panelgesprek met Anne-Marie van Ommeren maakten Joris Toonders (Yonego),  Johan de Krom (De Krom BV), Benjo van den Bogaart (Studio.Why) en Esther Goos (Scooperz) duidelijk hoe zij omgaan met veranderingen. “Als leider van nu ben je niet alwetend”, stelde Van den Boogaart. “Iedereen heeft alle kennis. Er moet leiderschap zijn, maar dat zit in je hele bedrijf. Ik noem dat het stille leiderschap. Je moet je mensen leiding laten nemen.”   

Hoe vult Toonders – nu 35 jaar en 20 jaar ondernemer – dat leiderschap in? Met drie v’s, of eigenlijk zes: “Veel vertrouwen, veel vrijheid en veel verantwoordelijkheid.” Dat kenmerkt de cultuur binnen zijn bedrijf. “Maar cultuur moet je voelen, dat gaat ook vooral om de ongeschreven zaken.”  De Krom kon zich daar wel in vinden. Zijn bedrijf ontwikkelde een bestratingsrobot. “Daar hebben we onze medewerkers bij betrokken, ze meegenomen naar het bedrijf dat ons daarbij hielp. Zo werd het ook hun robot, waar ze met trots over praten.”

Talent ontdekken

Leiderschap is je medewerkers hun talent laten ontdekken, maakte Goos duidelijk. Met vijftig veelal jonge medewerkers ondersteunt ze met Scooperz andere bedrijven met social media als TikTok en Instagram. “We helpen onze medewerkers zich bewust te laten worden van hun talenten, zodat ze hun sterke punten benutten. Iemand die van veranderingen houdt, innovaties laten doen”, gaf ze als voorbeeld.

Nicolaas Duin.

De tweede keynotespreker muzikant Nicolaas Duin zorgde voor het slotakkoord. “Blijf spelen”, hield hij zijn gehoor voor. Waarom spelen? Niet alleen omdat je dat als muzikant doet, maar ook omdat het blijven spelen staat voor plezier hebben, voor met passie je werk doen. De parallellen met de muziek zijn talrijk. “Muziek begint met luisteren, luisteren naar het totaal, het samenspel. Het gaat erom dat je je eigen partje speelt als onderdeel van het totaal.”

Dissonanten

Al spelend op zijn piano liet hij de ondernemers zingen. “Stem het af met je buurman of buurvrouw”, benadrukte hij de noodzaak van het samenspel. En als die buur niet helemaal zuiver zingt? Niet erg, demonstreerde hij. Zonder afwijkende stemmen kabbelt het. “Omarm je dissonanten, die maken het spannend.” 

Vrouwelijk leiderschap

Nog even terug naar de ondernemers uit het panel. Wat is hun oproep aan hun collega-ondernemers? Joris: “Stel jezelf de vraag: wat drijft je? Is dat alleen de winst? Winst is noodzakelijk, maar voor mij is het een bedrijf bouwen waar mensen gelukkig zijn.” 

Benjo: “Hou je ogen en oren open voor wat de nieuwe generatie vindt.”

Esther: “Geef meer ruimte voor vrouwelijk leiderschap. We kunnen meer vrouwelijke leiders gebruiken.”

Leiderschap van Morgen kwam mede tot stand dankzij inzet en bijdrage van Culinice, Eva Ghysels, Lemon Goose, De Verse verleiding en Me.Scan.